Fentanyl
Fentanyl Kalceks roztwór do wstrzykiwań zawiera substancję czynną o nazwie fentanyl (w postaci
cytrynianu). Należy on do grupy leków zwanych opioidowymi lekami przeciwbólowymi. Leki te
zapobiegają występowaniu bólu i go łagodzą.
Lek Fentanyl Kalceks stosowany jest:
Przed rozpoczęciem stosowania leku Fentanyl Kalceks należy omówić to z lekarzem lub pielęgniarką:
Jak w przypadku wszystkich silnie działających opioidów, depresja oddechowa zależy od dawki
i można ją odwrócić poprzez podanie antagonisty narkotyków opioidowych (naloksonu), choć
konieczne może być podanie dodatkowych dawek naloksonu, gdyż depresja oddechowa może
utrzymywać się dłużej niż działanie antagonistów opioidów. Głębokiej analgezji towarzyszy nasilona
depresja oddechowa mogąca utrzymywać się lub nawracać w okresie pooperacyjnym. Pacjenci
powinni zatem pozostawać pod odpowiednią obserwacją. Fentanyl powinien być podawany
w warunkach, w których możliwe jest utrzymywanie drożności dróg oddechowych, przy czym
dostępny powinien być sprzęt do resuscytacji i antagoniści receptorów opioidowych, a także personel
potrafiący utrzymywać drożność dróg oddechowych. Hiperwentylacja w trakcie znieczulenia może
zmieniać reakcję pacjenta na CO , wpływając się na oddech w okresie pooperacyjnym.
Może wystąpić sztywność mięśni, włącznie z mięśniami klatki piersiowej, lecz można jej uniknąć
poprzez podjęcie następujących działań:
Mogą też pojawić się niepadaczkowe ruchy (mio)kloniczne.
Jeśli pacjent otrzymał niewystarczającą ilość leku antycholinergicznego lub jeśli fentanyl został
skojarzony z lekami zwiotczającymi mięśnie szkieletowe niewykazującymi działania wagolitycznego,
może wówczas u pacjenta wystąpić rzadkoskurcz, a nawet nagłe zatrzymanie krążenia. Rzadkoskurcz
można odwrócić atropiną.
Opioidy mogą wywoływać niedociśnienie tętnicze, szczególnie u pacjentów z hipowolemią. Należy
podjąć odpowiednie kroki w celu utrzymania stabilnego ciśnienia.
U pacjentów z upośledzoną podatnością naczyń mózgowych należy unikać szybkiego podawania
opioidów w bolusie, gdyż u tych chorych przemijającemu spadkowi średniego ciśnienia tętniczego
sporadycznie towarzyszyło krótkotrwałe obniżenie ciśnienia perfuzji naczyń mózgowych.
Pacjenci długotrwale otrzymujący leki opioidowe lub nadużywający substancji opioidowych mogą
wymagać zastosowania wyższych dawek.
U pacjentów w podeszłym wieku oraz pacjentów bardzo osłabionych zaleca się obniżenie dawki.
Dawki opioidów należy ostrożnie stopniowo dostosowywać u pacjentów z następującymi
schorzeniami: nieleczoną lub niedostatecznie leczoną niedoczynnością tarczycy, chorobami płuc,
obniżoną rezerwą oddechową, alkoholizmem, zaburzoną czynnością nerek lub zaburzoną czynnością
wątroby. Chorzy ci wymagają ponadto dłuższego monitorowania pooperacyjnego.
Jeśli fentanyl jest podawany z neuroleptykiem, np. droperydolem, wówczas częściej występuje
niedociśnienie tętnicze. Neuroleptyki mogą wywoływać objawy pozapiramidowe, które można
opanowywać lekami stosowanymi w chorobie Parkinsona.
Jak w przypadku innych opioidów, podanie fentanylu może prowadzić do zwiększenia ciśnienia
wewnątrz dróg żółciowych, a w pojedynczych przypadkach, może dojść do spastycznych skurczów
zwieracza Oddiego (okrężnego mięśnia kontrolującego przepływ żółci).
U pacjentów z nużliwością mięśni ( myasthenia gravis), stosowanie niektórych leków
antycholinergicznych i hamujących przewodnictwo nerwowo-mięśniowe przed rozpoczęciem i w
trakcie stosowania schematu znieczulenia ogólnego obejmującego dożylne podawanie fentanylu
należy podejmować z należytą rozwagą.
Powtarzalne stosowanie opioidowych leków przeciwbólowych może powodować zmniejszenie
skuteczności (może rozwinąć się tolerancja na lek). Może to również prowadzić do uzależnienia i
nadużywania, co może spowodować zagrażające życiu przedawkowanie. Jeżeli pacjent obawia się, że
może uzależnić się od leku Fentanyl Kalceks, powinien skonsultować się z lekarzem.
Jeśli leczenie zostanie przerwane, mogą wystąpić objawy odstawienne. Jeśli pacjent sądzi, że tak się
dzieje, należy powiedzieć o tym lekarzowi lub pielęgniarce (patrz także punkt 4. Możliwe działania
niepożądane).
Techniki obejmujące analgezję u dzieci z oddechem samoistnym należy stosować wyłącznie w ramach
znieczulenia lub w ramach sedacji połączonej z analgezją, w obecności doświadczonego personelu
oraz w warunkach pozwalających na wdrożenie odpowiedniego postępowania w przypadku nagłego
wystąpienia sztywności ściany klatki piersiowej wymagającej intubacji lub bezdechu wymagającego
zastosowania interwencji wspomagającej czynność dróg oddechowych.
Należy powiedzieć lekarzowi lub pielęgniarki o wszystkich lekach stosowanych przez pacjenta
obecnie lub ostatnio, a także o lekach, które pacjent planuje stosować.
Stosowanie premedykacji opioidowej, barbituranów, benzodiazepin, neuroleptyków, gazów
halogenowych, niektóre leki stosowane w leczeniu bólów neuropatycznych (gabapentyna i
pregabalina) oraz innych niewybiórczych substancji działających depresyjnie na ośrodkowy układ
nerwowy (OUN) (np. alkoholu) może nasilać lub wydłużać depresję oddechową wywołaną przez
fentanyl. Kiedy pacjenci otrzymywali te środki, wymagana dawka fentanylu była mniejsza od
zazwyczaj stosowanej.
Należy powiedzieć lekarzowi, jeśli pacjent stosuje inne leki wpływające depresyjnie na OUN, np.
inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI, ang. selective serotonin re-uptake inhibitors) lub
inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (SNRI, ang. serotonin and norepinephrine
re-uptake inhibitors).
Kiedy pacjenci otrzymywali te leki, wymagana dawka fentanylu była mniejsza od zazwyczaj
stosowanej.
Fentanyl, jako lek szybko usuwany z organizmu, jest szybko i w szerokim zakresie metabolizowany,
głównie za pośrednictwem CYP3A4. Itrakonazol (będący silnym inhibitorem CYP3A4) podawany
doustnie w dawce 200 mg/dobę przez 4 doby nie wywierał istotnego wpływu na farmakokinetykę
dożylnie podawanego fentanylu.
Doustnie podawany rytonawir (jeden z najsilniejszych inhibitorów CYP3A4) obniżał klirens dożylnie
podawanego fentanylu o dwie trzecie. Maksymalne stężenia w osoczu po pojedynczej dawce
fentanylu podanej dożylnie nie uległy natomiast zmianie.
W przypadku podania fentanylu w dawce jednorazowej, jednoczesne podawanie silnych inhibitorów
CYP3A4, np. rytonawiru, wymaga szczególnie uważnej opieki nad pacjentem i obserwacji.
Jednoczesne stosowanie flukonazolu lub worykonazolu z fentanylem może prowadzić do zwiększonej
ekspozycji na ten ostatni.
W przypadku stosowania fentanylu w sposób ciągły może być konieczne obniżenie jego dawki w celu
uniknięcia kumulacji w organizmie, co mogłoby zwiększyć ryzyko przedłużonej lub opóźnionej
depresji oddechowej.
Zazwyczaj zaleca się przerwanie podawania inhibitorów monoaminooksydazy (IMAO) dwa tygodnie
przed jakimkolwiek zabiegiem chirurgicznym lub procedurą znieczulenia. W kilku doniesieniach
opisywano jednak stosowanie fentanylu w trakcie zabiegów chirurgicznych lub procedur znieczulenia
u pacjentów przyjmujących IMAO — bez występowania jakichkolwiek interakcji.
Wpływ fentanylu na działanie innych leków
Po podaniu fentanylu dawki innych leków działających depresyjnie na OUN należy obniżyć.
W przypadku jednoczesnego stosowania fentanylu z etomidatem całkowity klirens etomidatu z osocza
oraz jego objętość dystrybucji zmniejszają się (2- 3-krotnie), bez zmiany w okresie półtrwania, co
prowadzi do znacznego zwiększenia stężenia etomidatu w osoczu. Jednoczesne podanie fentanylu
i midazolamu dożylnie prowadzi do zwiększenia okresu półtrwania midazolamu w końcowej fazie
eliminacji i zmniejszenia klirensu midazolamu z osocza. Kiedy wymienione leki podawane są łącznie
z fentanylem, może być konieczne obniżenie ich dawek.
Alkohol może nasilać lub przedłużać depresję oddechową wywoływaną przez fentanyl.
Jeśli pacjentka jest w ciąży lub karmi piersią, przypuszcza że może być w ciąży lub gdy planuje mieć
dziecko, powinna poradzić się lekarza lub pielęgniarki przed zastosowaniem tego leku.
Brak wystarczających danych dotyczących stosowania fentanylu u kobiet w ciąży. Fentanyl może
przenikać przez łożysko we wczesnej ciąży. W badaniach na zwierzętach wykazano niewielki
toksyczny wpływ na rozrodczość. Potencjalne zagrożenie dla człowieka nie jest znane.
W związku z powyższym przed podaniem tego leku kobiecie w ciąży należy rozważyć zagrożenia
i potencjalne korzyści związane z jego zastosowaniem.
Nie zaleca się (domięśniowego ani dożylnego) podawania fentanylu w trakcie porodu (w tym podczas
cięcia cesarskiego), ponieważ przenika on przez łożysko i wpływa na ośrodek oddechowy płodu, który
jest szczególnie wrażliwy na działanie opioidów. Jeśli jednak fentanyl jest podawany, to w każdym
przypadku powinna być dostępna odtrutka gotowa do podania noworodkowi.
Fentanyl przenika do mleka kobiecego, w związku z czym nie zaleca się karmienia piersią w ciągu
24 godzin od jego podania. Należy rozważyć bilans zagrożeń i korzyści związanych z karmieniem
piersią po podaniu fentanylu.
Pacjent nie powinien prowadzić pojazdów ani obsługiwać maszyn, jeśli nie upłynął odpowiednio długi
czas od podania fentanylu.
Lek zawiera mniej niż 1 mmol (23 mg) sodu na ampułkę o pojemności 2 mL to znaczy lek uznaje się
za „wolny od sodu”.
Lek zawiera 35,41 mg sodu (głównego składnika soli kuchennej) w każdej ampułce o pojemności
10 mL Odpowiada to 1,78% maksymalnej zalecanej dobowej dawki sodu w diecie u osób dorosłych.
Ten lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości należy zwrócić
się do lekarza.
Dawka leku u dzieci zależy od masy ciała.
Ponieważ ten lek jest podawany przez lekarza lub pielęgniarkę, więc jest mało prawdopodobne, że
otrzymasz więcej fentanylu niż powinieneś. Przedawkowanie leku Fentanyl Kalceks może
powodować depresję w oddali (patrz ostrzeżenia i środki ostrożności) i zaburzenia mózgu (zwane
toksyczną leukoencefalopatią).
W razie jakichkolwiek dalszych wątpliwości związanych ze stosowaniem tego leku należy zwrócić się
do lekarza lub pielęgniarki.
Jak każdy lek, lek ten może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią.
Możliwe działania niepożądane mogą wystąpić u pacjenta szczególnie w trakcie zabiegu
chirurgicznego i wówczas zajmie się nimi lekarz. Niektóre działania niepożądane mogą jednak
wystąpić zaraz po zakończeniu zabiegu chirurgicznego; w związku z czym w okresie pooperacyjnym
będzie prowadzona obserwacja pacjenta.
Bardzo częstedziałania niepożądane (mogące występować częściej niż u 1 na 10 osób):
Częstedziałania niepożądane (mogące występować nie częściej niż u 1 na 10 osób):
Niezbyt częstedziałania niepożądane (mogące występować nie częściej niż u 1 na 100 osób):
Działania niepożądane o częstości nieznanej(częstość nie może być określona na podstawie
dostępnych danych):
Jeśli Fentanyl Kalceks jest stosowana łącznie z innymi lekami zwanymi neuroleptykami, które
podawane są przed operacją w celu wywołania senności, wówczas można spodziewać się wystąpienia
innych efektów, np. drżenia ciała i (lub) dreszczy, pobudzenia psychoruchowego, a po zabiegu
chirurgicznym omamów (halucynacji), drżeń, silnej sztywności mięśni lub spastycznych skurczów,
spowolnienia ruchów oraz nadmiernego wydzielania śliny.
Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienione
w ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi lub pielęgniarce . Działania niepożądane można zgłaszać
bezpośrednio do Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych
Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych
Al. Jerozolimskie 181C
PL-02 222, Warszawa
Tel.: + 48 22 49 21 301
Faks: + 48 22 49 21 309
Strona internetowa: https://smz.ezdrowie.gov.pl
Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.
Dzięki zgłaszaniu działań niepożądanych można będzie zgromadzić więcej informacji na temat
bezpieczeństwa stosowania leku.
Brak specjalnych zaleceń dotyczących temperatury przechowywania produktu leczniczego.
Przechowywać w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed światłem.
Nie zamrażać.
Lek należy przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.
Nie stosować tego leku po upływie terminu ważności zamieszczonego na pudełku po skrócie EXP.
Termin ważności oznacza ostatni dzień podanego miesiąca.
Po otwarciu ampułki , lek należy natychmiast użyć .
Wykazano stabilność fizyczną i chemiczną leku w ciągu 24 godzin w temperaturze 25°C.
Z mikrobiologicznego punktu widzenia roztwór należy użyć natychmiast. Jeżeli roztwór nie zostanie
natychmiast zużyty, odpowiedzialność za dalszy okres i warunki przechowywania roztworu ponosi
użytkownik i okres ten nie powinien być dłuższy niż 24 godziny w temperaturze od 2°C do 8°C,
chyba, że rozcieńczenie było wykonane w kontrolowanych i zwalidowanych warunkach aseptycznych.
Leków nie należy wyrzucać do kanalizacji ani domowych pojemników na odpadki. Należy zapytać
farmaceutę, jak usunąć leki, których się już nie używa. Takie postępowanie pomoże chronić
środowisko.
Jedna ampułka o pojemności 2 mL zawiera 0,1 mg fentanylu w postaci 0,157 mg fentanylu
cytrynianu.
Jedna ampułka o pojemności 10 mL zawiera 0,5 mg fentanylu w postaci 0,785 mg fentanylu
cytrynianu.
Roztwór do wstrzykiwań (roztwór).
Przezroczysta, bezbarwna ciecz. pH roztworu: 4,0-7,5.
Fentanyl Kalceks wytwarzany jest w postaci ampułek z bezbarwnego szkła typu I o pojemności 2 mL
lub 10 mL.
Wielkości opakowań: 5, 10 lub 50 ampułek.
Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.
AS KALCEKS
Krustpils iela 71E
1057 Ryga
Łotwa
tel.: +371 67083320
e-mail: kalceks@kalceks.lv
Portugalia: Fentanilo Kalceks
Polska:
Fentanyl Kalceks
Czechy:
Fentanyl Kalceks
Malta:
Fentanyl Kalceks 0.05 mg/mL solution for injection
Informacje przeznaczone wyłącznie dla fachowego personelu medycznego:
Dawkę leku należy ustalać indywidualnie, w zależności od wieku, masy ciała, stanu fizycznego,
choroby podstawowej, innych stosowanych leków oraz rodzaju wykonywanego zabiegu
chirurgicznego i rodzaju stosowanego znieczulenia.
Stosowanie u pacjentów z podeszłym wieku lub bardzo osłabionych
W tej grupie pacjentów należy obniżyć dawkę początkową. Przy ustalaniu dawek dodatkowych należy
uwzględnić reakcję na dawkę początkową. Aby zapobiec rzadkoskurczowi, zaleca się bezpośrednio
przed wprowadzeniem do znieczulenia podać niewielką dawkę dożylną leku antycholinergicznego.
W celu zapobieżenia nudnościom i wymiotom można podać droperydol.
Stosowanie u pacjentów z upośledzoną czynnością wątroby
U pacjentów z zaburzoną czynnością wątroby zaleca się ostrożne stopniowe dostosowywanie dawki
fentanylu.
Stosowanie u pacjentów z upośledzoną czynnością nerek
U pacjentów z zaburzoną czynnością nerek zaleca się ostrożne stopniowe dostosowywanie dawki
fentanylu.
Dzieci w wieku od 2 do 11 lat
Zazwyczaj stosowany schemat dawkowania u dzieci jest następujący:
Wiek
Dawka początkowa
Dawka uzupełniająca
Oddech samoistny
2-11 lat
1-3 mikrogramy/kg mc.
1-1,25 mikrograma/kg mc.
Wentylacja wspomagana
2-11 lat
1-3 mikrogramy/kg mc.
1-1,25 mikrograma/kg mc.
Dzieci w wieku od 12 do 17 lat
Dawkowanie jak u dorosłych.
Instrukcja otwarcia ampułki:
Niezgodności farmaceutyczne:
W razie konieczności fentanyl można mieszać z roztworem chlorku sodu (0,9%) lub roztworem
glukozy (5%) do wlewów dożylnych. Takie roztwory są zgodne z plastikowym sprzętem używanym
do wlewów.
Objawy
Objawy przedawkowania fentanylu są kontynuacją jego działania farmakologicznego. W zależności
od indywidualnej wrażliwości obraz kliniczny jest przede wszystkim determinowany stopniem
depresji oddechowej, która może wahać się od spowolnienia oddechu do bezdechu.
Postępowanie
Spowolnienie oddechu lub bezdech: podawanie tlenu, wspomagana lub kontrolowana wentylacja.
Depresja oddechowa: należy podać swoistego antagonistę opioidów (np. nalokson). Nie wyklucza to
zastosowania innych natychmiastowych środków.
Depresja oddechowa może utrzymywać się dłużej niż działanie antagonisty, w związku z czym może
być konieczne podanie jego dodatkowych dawek.
Sztywność mięśni: należy podać lek hamujący przewodnictwo nerwowo-mięśniowe w celu ułatwienia
wentylacji wspomaganej lub kontrolowanej .
Pacjenta należy uważnie obserwować, utrzymując odpowiednią ciepłotę ciała i odpowiednią podaż
płynów. W przypadku nasilonego lub utrzymującego się niedociśnienia tętniczego należy rozważyć
możliwość hipowolemii, a jeśli zostanie ona potwierdzona, należy ją skorygować pozajelitowym
podaniem odpowiedniego płynu infuzyjnego.
Masz pytania o lek lub objawy? Lekarz online oceni Twój przypadek i, jeśli to potrzebne, wystawi e-receptę.