Iopromidum
Ultravist jest środkiem kontrastowym w postaci roztworu do wstrzykiwań, przeznaczonym do stosowania
w rentgenodiagnostyce.
Wszystkie środki kontrastowe stosowane w rentgenodiagnostyce, włącznie z lekiem Ultravist, zawierają
jod. Promienie rentgenowskie (X) nie przechodzą przez środki kontrastowe, ponieważ są pochłaniane
przez jod. Obszary ciała, gdzie Ultravist gromadzi się po wstrzyknięciu do krwiobiegu lub jam ciała stają
się widoczne podczas badania rentgenowskiego.
Lek przeznaczony wyłącznie do diagnostyki.
W zależności od drogi podania oraz stężenia leku Ultravist, otrzymuje się obraz żył i tętnic oraz wykrywa
się zmiany w układzie moczowym, nerkach, mózgu, sercu, piersiach i jamach ciała.
Przed podaniem Ultravist należy ogrzać do temperatury ciała, ponieważ wtedy jest lepiej tolerowany oraz
zmniejsza się jego lepkość, co ułatwia wstrzykiwanie.
Przed podaniem środka kontrastowego Ultravist personel medyczny obejrzy go i, jeśli stwierdzi
odbarwienie, obecność stałych cząstek w roztworze (włącznie z kryształkami) lub uszkodzenie
pojemnika, nie poda środka. Ultravist jest roztworem o dużym stężeniu i dlatego, rzadko, może dochodzić
do krystalizacji (mleczno-mętny wygląd i (lub) osad na dnie lub pływające kryształki).
Ze względu na możliwość wystąpienia niezgodności farmaceutycznych środka kontrastowego Ultravist
nie można mieszać z innymi lekami.
Przed zastosowaniem środka kontrastowego Ultravist należy poinformować lekarza, jeśli pacjent
odczuwa niepokój. Stany nadmiernego pobudzenia i lęku oraz dolegliwości bólowe mogą zwiększać
ryzyko wystąpienia działań niepożądanych lub wzmagać nasilenie reakcji na środki kontrastowe (patrz
punkt „Możliwe działania niepożądane”).
Ultravist nie powinien być podawany, jeśli pacjent jest odwodniony (nie przyjął wystarczającej ilości
płynów). Aby tego uniknąć, lekarz upewni się, że pacjent przyjął wystarczającą ilość płynów przed
badaniem (patrz punkt "Ostrzeżenia i środki ostrożności").
Przed rozpoczęciem przyjmowania leku Ultravist należy omówić to z lekarzem lub pielęgniarką:
Jest to szczególnie ważne dla osób w podeszłym wieku, noworodków, niemowląt i małych dzieci.
Jeśli wystąpi którykolwiek z powyższych stanów, lekarz zdecyduje czy możliwe jest przeprowadzenie
badania.
Należy poinformować lekarza, jeśli pacjent ma problemy z nerkami. Lekarz upewni się, że pacjent jest
dobrze nawodniony przed badaniem. Jednakże, podawanie płynów dożylnych (płynów do żył) nie jest
zalecane, jeśli pacjent ma problemy z nerkami.
Należy poinformować lekarza, jeśli pacjent ma poważne problemy z nerkami, którym towarzyszy
choroba serca. Podawanie płynów dożylnych (płynów do żył) może być niebezpieczne dla serca.
Lekarz nie wykona badania próbnego na nadwrażliwość (podanie niewielkiej dawki środka
kontrastowego Ultravist), ponieważ badanie próbne nie daje pewnej informacji o nadwrażliwości i samo
było niekiedy przyczyną ciężkich, a nawet śmiertelnych, reakcji nadwrażliwości.
Zachować szczególną ostrożność podczas stosowania leku Ultravist:
w związku ze stosowaniem leku Ultravist występowały ciężkie niepożądane reakcje skórne, takie jak
zespół Stevensa-Johnsona (SJS), toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka (TEN), reakcja polekowa
z eozynofilią i objawami ogólnymi (DRESS) oraz ostra uogólniona osutka krostkowa (AGEP). W razie
wystąpienia jakichkolwiek objawów opisanych w punkcie 4, należy niezwłocznie zasięgnąć pomocy
lekarskiej.
Należy poinformować lekarza, jeśli w przeszłości występowały reakcje alergiczne na środek kontrastowy
Ultravist, substancje pomocnicze w nim występujące lub na jakikolwiek środek kontrastowy. Jeśli
kiedykolwiek wystąpiła astma oskrzelowa czy inne reakcje alergiczne, może to oznaczać podwyższone
ryzyko wystąpienia reakcji typu alergicznego (w tym reakcji ciężkich).
Reakcje typu alergicznego charakteryzują się objawami ze strony układu sercowo-naczyniowego (serca
i naczyń krwionośnych), układu oddechowego (płuca) i skóry (reakcje skórne).
Mogą wystąpić reakcje przypominające alergiczne, o nasileniu od łagodnego przez ciężkie do wstrząsu
(patrz punkt „Możliwe działania niepożądane”). Reakcje tego typu jest trudno przewidzieć i mogą one
występować nieregularnie. Większość tego typu reakcji występuje w ciągu 30 minut od podania, jednak
niekiedy dochodzi do reakcji opóźnionych (po kilku godzinach lub kilku dniach od podania).
Należy poinformować lekarza o przyjmowaniu beta-adrenolityków (leków stosowanych do leczenia
nadciśnienia tętniczego) ze względu na możliwość występowania oporności na leczenie beta-
adrenomimetykami (lekami stosowanymi w razie wstrząsu).
Po podaniu środka Ultravist personel medyczny będzie obserwował stan pacjenta, ze względu na
możliwość wystąpienia ciężkich reakcji nadwrażliwości, mając do dyspozycji zestaw do pomocy
doraźnej.
Przed badaniem lekarz może podać kortykosteroidy (leki stosowane m. in. w leczeniu stanów zapalnych),
jeśli uzna, że istnieje ryzyko wystąpienia ostrej reakcji uczuleniowej (np. jeśli wcześniej występowała
umiarkowana lub ciężka ostra reakcja lub jeśli występuje astma lub alergia wymagająca leczenia).
Należy poinformować lekarza, jeśli u pacjenta podejrzewa się lub rozpoznano wole czy też nadczynność
tarczycy, z uwagi na możliwość wystąpienia nadczynności tarczycy i przełomu tarczycowego po podaniu
jodowych środków kontrastowych. U pacjentów, u których podejrzewa się lub rozpoznano nadczynność
tarczycy, przed podaniem produktu Ultravist można rozważyć wykonanie badań czynności tarczycy
i (lub) zapobiegawcze podanie leków hamujących czynność tarczycy.
Należy poinformować lekarza, jeśli u pacjenta występowała w przeszłości choroba tarczycy, w tym
niedoczynność tarczycy (niedoczynność gruczołu tarczowego), ponieważ użycie środków kontrastowych
zawierających jod może skutkować nieprawidłowymi wynikami badań krwi sugerującymi potencjalną
niedoczynność tarczycy lub przemijające (tymczasowe) pogorszenie czynności tarczycy, które mogą
wymagać leczenia.
Nowonarodzone dzieci mogą być również narażone na działanie leku Ultravist za pośrednictwem matki,
podczas ciąży.
Jeśli dziecko ma mniej niż 3 lata:
Lekarz może monitorować i badać czynność tarczycy, zwłaszcza u noworodków.
Należy poinformować lekarza jeśli u pacjenta występowały zaburzenia OUN (np. napady drgawkowe).
W sytuacjach, w których może występować obniżony próg drgawkowy lub zwiększona przepuszczalność
bariery krew-mózg (np. stosowanie pewnych leków), pacjent może być narażony na zwiększone ryzyko
powikłań neurologicznych. Powikłania neurologiczne występują częściej w związku z wykonaniem
angiografii mózgowej i podobnych badań diagnostycznych.
Podczas zabiegu obrazowania lub wkrótce po nim może wystąpić krótkotrwałe zaburzenie czynności
mózgu zwane encefalopatią. W razie wystąpienia jakichkolwiek związanych z tym stanem
subiektywnych i obiektywnych objawów opisanych w punkcie 4, należy niezwłocznie zasięgnąć pomocy
lekarskiej.
W przypadku zastosowania leku Ultravist do wstrzykiwań wewnątrznaczyniowych (płyn do naczyń
krwionośnych) istnieje ryzyko rozwoju uszkodzenia nerek po wstrzyknięciu (ostre pokontrastowe
uszkodzenie nerek). Z tego powodu nerki mogą przez krótki czas nie pracować prawidłowo. Niektórzy
pacjenci doświadczają niewydolności nerek.
Dzieje się tak zwłaszcza w przypadku wystąpienia któregokolwiek z poniższych schorzeń:
Jeśli pacjent ma mieć wstrzyknięty donaczyniowo (do naczyń krwionośnych) lek Ultravist, a ma poważną
chorobę serca, w tym również zaawansowaną chorobę wieńcową, istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia
arytmii (zaburzenia rytmu lub częstości pracy serca) i istotnych zaburzeń hemodynamicznych (zmiany
krążenia krwi).
Donaczyniowe podanie środka kontrastowego pacjentom z niewydolnością serca może wywołać obrzęk
płuc (nagromadzenie płynu w płucach) (patrz punkty „Informacje ważne przed zastosowaniem produktu
Ultravist \ Pacjenci z niewydolnością nerek”).
Jeśli pacjent ma mieć wstrzyknięty donaczyniowo (do naczyń krwionośnych) lek Ultravist, a ma guz
chromochłonny nadnerczy, może być narażony na zwiększone ryzyko wystąpienia przełomu
nadciśnieniowego (ciężka postać nadciśnienia tętniczego).
Jeśli pacjent ma mieć wstrzyknięty donaczyniowo (do naczyń krwionośnych) lek Ultravist, a ma
miastenię (przewlekła choroba mięśni), to podanie leku Ultravist może nasilać objawy choroby.
Mammografia ze wzmocnieniem kontrastowym naraża pacjentkę na wyższy poziom promieniowania
jonizującego niż mammografia tradycyjna, jednak nadal mieści się ono w zakresie określonym przez
międzynarodowe wytyczne dotyczące mammografii. Dawka promieniowania zależy od grubości piersi i
rodzaju użytego aparatu mammograficznego.
Należy powiedzieć lekarzowi o wszystkich lekach przyjmowanych przez pacjenta obecnie lub ostatnio,
a także o lekach, które pacjent planuje przyjmować, nawet tych, które wydawane są bez recepty.
Niektóre leki mogą wpływać na działanie leku Ultravist. Dotyczy to następujących leków:
Lekarz poinformuje, jak stosować te leki przed badaniem.
Przed przystąpieniem do badania należy przez 2 godziny nie jeść, natomiast można pić. Dalszych
instrukcji udzieli lekarz.
Jeśli pacjentka jest w ciąży lub karmi piersią, przypuszcza, że może być w ciąży lub gdy planuje mieć
dziecko, powinna poradzić się lekarza przed zastosowaniem tego leku.
Nie przeprowadzono badań z udziałem kobiet w ciąży.
Badania na zwierzętach nie wykazały szkodliwego wpływu środka kontrastowego na ciążę, rozwój
embrionalny, płodowy, przebieg porodu ani na rozwój noworodka w okresie poporodowym.
Nie przeprowadzono badań dotyczących bezpieczeństwa stosowania u kobiet karmiących piersią leku
Ultravist. Jopromid, substancja czynna środka kontrastowego, w niewielkim stopniu przenika do mleka
kobiet karmiących piersią, dlatego ryzyko szkodliwego działania na dziecko jest niewielkie. (Patrz punkt
„Informacje ważne przed zastosowaniem leku Ultravist”/ „Ostrzeżenia i środki ostrożności”/„Zaburzenia
czynności tarczycy”).
Lek zawiera 0,255 mg sodu (głównego składnika soli kuchennej) w każdym mL. Odpowiada
to 0,013% maksymalnej zalecanej dobowej dawki sodu w diecie u osób dorosłych.
Lek Ultravist jest wstrzykiwany przez fachowy personel medyczny.
Przed wstrzyknięciem donaczyniowym (do naczyń krwionośnych) leku Ultravist lekarz sprawdzi stan
zdrowia pacjenta oraz zapyta o przyjmowane leki, ponieważ mogą one mieć wpływ na rozwój powikłań
zakrzepowo-zatorowych (tworzenie się skrzepów krwi).
Ponadto, lekarz:
Lekarz ustala indywidualnie dla każdego pacjenta właściwą dawkę leku Ultravist na podstawie wieku,
masy ciała, celu i techniki badania diagnostycznego.
Na ogół dobrze tolerowane są dawki nieprzekraczające 1,5 g jodu na kg masy ciała.
Odpowiada to:
Artrografia: 5-15 ml produktu Ultravist 300/370
Inne: dawkę dobiera się w zależności od problemu diagnostycznego oraz rozmiarów badanej okolicy.
Lekarz zachowa szczególną ostrożność przy ustalaniu dawki, doboru parametrów badania
radiologicznego i ocenie ogólnego stanu niemowlęcia (w wieku <1 roku), a zwłaszcza noworodka,
ponieważ ci pacjenci należą do grupy szczególnie zagrożonej występowaniem zaburzeń elektrolitowych
i zmiennych warunków hemodynamicznych.
Ponieważ jopromid, substancja czynna środka Ultravist, jest wydalany w postaci niezmienionej niemal
wyłącznie przez nerki, eliminacja jopromidu jest wydłużona u pacjentów z niewydolnością nerek. W celu
zmniejszenia ryzyka dodatkowej niewydolności nerek, wywołanej przez środki kontrastowe u pacjentów
z istniejącymi wcześniej zaburzeniami czynności nerek, lekarz zastosuje najmniejszą możliwą dawkę
(patrz „Informacje ważne przed zastosowaniem leku Ultravist”/ „Ostrzeżenia i środki ostrożności”).
Mammografia ze wzmocnieniem kontrastowym (ang.contrast-enhanced mammography, CEM)
Lek Ultravist będzie wstrzykiwany dożylnie (podanie dużej ilości do żyły), jeśli to możliwe przy użyciu
automatycznego wstrzykiwacza.
Dorosłe kobiety:
Ultravist 300/370: 1,5 ml/kg masy ciała.
W przypadku przyjęcia większej ilości leku Ultravist niż zalecił lekarz i pogarszającego się
samopoczucia, trzeba natychmiast poinformować o tym lekarza. Objawy mogą obejmować zaburzenia
gospodarki wodno-elektrolitowej, niewydolność nerek oraz powikłania ze strony układu sercowo-
naczyniowego i płuc. Lekarz będzie monitorował parametry gospodarki wodno-elektrolitowej oraz
czynność nerek i może zlecić usunięcie leku z organizmu drogą dializy.
Jak każdy lek, lek ten może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią.
Najcięższymi działaniami niepożądanymi (zagrażającymi życiu i mogącymi prowadzić do śmierci)
u pacjentów otrzymujących Ultravist są: wstrząs rzekomoanafilaktyczny (reakcje o typie alergii),
zatrzymanie oddechu, skurcz oskrzeli (trudności w oddychaniu), obrzęk krtani, obrzęk gardła, astma,
śpiączka, zawał mózgu (mniejsza ilość krwi przepływa przez część mózgu), udar, obrzęk mózgu,
drgawki, zaburzenia rytmu serca, zatrzymanie akcji serca (serce przestaje bić), niedokrwienie mięśnia
sercowego (choroba serca objawiająca się bólem spowodowana brakiem dopływu krwi do serca), zawał
mięśnia sercowego, niewydolność serca, bradykardia (wolne bicie serca), sinica (niebieskawe
zabarwienie skóry i błon śluzowych spowodowane brakiem tlenu), niedociśnienie tętnicze (niskie
ciśnienie krwi), wstrząs, duszność (skrócenie oddechu), obrzęk płuc (nagromadzenie się płynu
w płucach), niewydolność oddechowa (do płuc nie dostaje się wystarczająca ilość tlenu, a dwutlenek
węgla nie jest wydalany w całości) i aspiracja (zachłyśnięcie).
Najczęściej obserwowanymi działaniami niepożądanymi u pacjentów otrzymujących środek Ultravist są:
bóle głowy, nudności i rozszerzenie naczyń krwionośnych.
W razie wystąpienia którychkolwiek następujących subiektywnych i obiektywnych objawów (których
częstość występowania jest nieznana) należy niezwłocznie zasięgnąć pomocy lekarskiej:
występowania.
Często(mogą wystąpić od 1 do 10 przypadków na 100 pacjentów):
Niezbyt często(mogą wystąpić od 1 do 10 przypadków na 1 000 pacjentów):
Rzadko(mogą wystąpić od 1 do 10 przypadków na 10 000 pacjentów):
Nieznana(częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych):
Oprócz działań niepożądanych wymienionych powyżej, po podaniu leku podczas badania ERCP
obserwowano podwyższenie aktywności enzymów trzustkowych i zapalenie trzustki, którego częstość
występowania jest nieznana.
Jeśli nasili się którykolwiek z objawów niepożądanych lub wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane
niewymienione w ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi lub personelowi pracowni radiologicznej.
Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienione
w tej ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi lub farmaceucie. Działania niepożądane można zgłaszać
bezpośrednio do Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu
Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych: Al. Jerozolimskie
181C, 02-222 Warszawa, Tel.: + 48 22 49 21 301, Faks: + 48 22 49 21 309, strona internetowa:
https://smz.ezdrowie.gov.pl .
Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.
Dzięki zgłaszaniu działań niepożądanych można będzie zgromadzić więcej informacji na temat
bezpieczeństwa stosowania leku.
Nie stosować tego leku po upływie terminu ważności zamieszczonego na opakowaniu. Termin ważności
oznacza ostatni dzień podanego miesiąca.
Przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci.
Przechowywać w temperaturze poniżej 30°C, chronić od światła i promieniowania rentgenowskiego.
Ultravist 300
1 ml roztworu do wstrzykiwań zawiera 623,40 mg jopromidu.
Ultravist 370
1 ml roztworu do wstrzykiwań zawiera 768,86 mg jopromidu.
Ultravist 300:
10 fiolek po 5 ml, 5 fiolek po 10 ml, 10 fiolek po 10 ml, 1 fiolka po 20 ml, 10 fiolek po 20 ml, 1 butelka
po 50 ml, 10 butelek po 50 ml, 1 butelka po 75 ml, 10 butelek po 75 ml, 1 butelka po 100 ml, 10 butelek
po 100 ml, 1 butelka po 150 ml, 10 butelek po 150 ml, 1 butelka po 200 ml, 10 butelek po 200 ml,
1 butelka po 500 ml, 8 butelek po 500 ml
Ultravist 370:
1 fiolka po 20 ml, 10 fiolek po 20 ml, 1 fiolka po 30 ml, 10 fiolek po 30 ml, 1 butelka po 50 ml,
10 butelek po 50 ml, 10 butelek po 75 ml, 1 butelka po 100 ml, 10 butelek po 100 ml, 1 butelka po
150 ml, 10 butelek po 150 ml, 1 butelka po 200 ml, 10 butelek po 200 ml, 1 butelka po 500 ml, 8 butelek
po 500 ml
Nie wszystkie rodzaje opakowań muszą znajdować się w obrocie.
Bayer AG
Kaiser-Wilhelm-Allee 1
51373 Leverkusen
Niemcy
Bayer AG Berlin
Müllerstrasse 178
13353 Berlin
Niemcy
Berlimed S.A., Madrid
Francisco Alonso, 7
Poligono Industrial Santa Rosa
28806 Alcalá de Henares, Madryt
Hiszpania
W celu uzyskania bardziej szczegółowych informacji dotyczących tego leku należy zwrócić się do
przedstawiciela podmiotu odpowiedzialnego:
Bayer Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 158
02-326 Warszawa
tel. (0-22) 572 35 00
Data zatwierdzenia ulotki: Wrzesień 2023
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Lek przeznaczony tylko do diagnostyki.
Ultravist 300/370: do podawania dożylnego, dotętniczego i do jam ciała.
Środek kontrastowy do stosowania w tomografii komputerowej (TK), arteriografii, wenografii, do
podawania dożylnego lub dotętniczego w cyfrowej angiografii subtrakcyjnej (DSA), urografii dożylnej,
endoskopowej cholangiopankreatografii wstecznej (ERCP), artrografii i badań innych jam ciała, do
stosowania u dorosłych kobiet w mammografii ze wzmocnieniem kontrastowym w celu oceny i wykrycia
znanych lub podejrzewanych zmian w piersi, jako uzupełnienie mammografii (z USG lub bez USG) lub
jako alternatywa dla rezonansu magnetycznego (MRI), gdy MRI jest przeciwwskazany lub niedostępny.
Ultravist 370: środek kontrastowy zalecany do stosowania w angiokardiografii.
Przed podaniem, środek kontrastowy Ultravist należy ogrzać do temperatury ciała.
Środki kontrastowe należy obejrzeć przed wykonaniem badania. Nie wolno stosować środków
kontrastowych, jeżeli dojdzie do znacznego odbarwienia, obecności stałych cząstek w roztworze
(włącznie z kryształkami) lub uszkodzenia pojemnika. Ultravist jest roztworem o dużym stężeniu
i dlatego, rzadko, może dochodzić do krystalizacji (mleczno-mętny wygląd i (lub) osad na dnie lub
pływające kryształki).
Fiolki:
Pozostałości roztworu środka kontrastowego niewykorzystane podczas badania pacjenta należy wyrzucić.
Pojemniki o dużej objętości:
Środek kontrastowy należy podawać wyłącznie przy użyciu automatycznej strzykawki lub stosując inną
zarejestrowaną procedurę zapewniającą jałowość roztworu środka kontrastowego.
Należy postępować zgodnie z zaleceniami wytwórcy urządzenia.
Niewykorzystaną część środka kontrastowego Ultravist pozostałą w otwartym pojemniku należy
wyrzucić po upływie 10 godzin od pierwszego otwarcia pojemnika.
Masz pytania o lek lub objawy? Lekarz online oceni Twój przypadek i, jeśli to potrzebne, wystawi e-receptę.