Methotrexatum
Metotreksat jest substancją o następujących właściwościach:
Wskazania do stosowania leku Tullex, roztwór do wstrzykiwań:
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) to przewlekła choroba zaliczana do kolagenoz, przebiegająca
z zapaleniem błon maziowych wyściełających stawy. Błony maziowe wytwarzają płyn, który działa
jak smar dla wielu stawów. Stan zapalny wywołuje zgrubienie błon i obrzęk stawów.
Młodzieńcze zapalenie stawów występuje u dzieci i młodzieży w wieku poniżej 16 lat. Na postać
wielostawową wskazuje objęcie chorobą 5 lub więcej stawów w ciągu pierwszych 6 miesięcy
choroby.
Łuszczycowe zapalenie stawów jest to rodzaj zapalenia stawów ze zmianami łuszczycowymi na
skórze i paznokciach, co dotyczy szczególnie stawów palców rąk i nóg.
Łuszczyca, częsta przewlekła choroba skóry, przebiega z czerwonymi plamami pokrytymi grubą,
suchą, srebrzystą, ściśle przylegającą łuską.
Lek Tullex, roztwór do wstrzykiwań modyfikuje i spowalnia postęp choroby.
Choroba Leśniowskiego-Crohna jest rodzajem choroby zapalnej jelit, która może dotyczyć dowolnego
odcinka przewodu pokarmowego wywołując objawy takie jak ból brzucha, biegunka, wymioty lub
utrata masy ciała.
Jeśli pacjent, partner lub opiekun pacjenta zauważy nowy początek lub nasilenie objawów
neurologicznych, w tym ogólne osłabienie mięśni, zaburzenia widzenia, zmiany w myśleniu, pamięci i
orientacji prowadzące do splątania i zmian osobowości, należy natychmiast skontaktować się z
lekarzem, ponieważ mogą to być objawy bardzo rzadkie, ciężkie zakażenie mózgu zwane postępującą
wieloogniskową leukoencefalopatią (ang. Progressive multifocal leukoencephalopathy, PML).
Przed rozpoczęciem stosowania leku Tullex, roztwór do wstrzykiwań należy omówić z lekarzem lub
farmaceutą:
Podczas leczenia metotreksatem notowano przypadki ostrego krwawienia z płuc u pacjentów z
zasadniczą chorobą reumatologiczną. Jeśli u pacjenta wystąpi krwioplucie, czyli odkrztuszanie
wydzieliny z krwią, należy niezwłocznie zwrócić się do lekarza.
Zalecane badania i środki bezpieczeństwa
Ciężkie działania niepożądane mogą wystąpić nawet po podaniu niewielkich dawek leku Tullex,
roztwór do wstrzykiwań. Aby wykryć je na czas, lekarz musi wykonywać badania kontrolne i testy
laboratoryjne.
Przed rozpoczęciem terapii
Przed rozpoczęciem leczenia krew pacjenta zostanie zbadana w celu sprawdzenia, czy pacjent ma
wystarczającą liczbę komórek krwi. Krew zostanie również zbadana, aby sprawdzić czynność wątroby
i wykryć, czy pacjent ma zapalenie wątroby. Ponadto sprawdzane będą albuminy surowicy (białko we
krwi), obecność/wystąpienie/występowanie zapalenia wątroby (zakażenie wątroby) i czynność nerek.
Lekarz może również zdecydować o wykonaniu innych badań wątroby, niektóre z nich mogą być
badaniami obrazowymi wątroby, a inne mogą wymagać małej próbki tkanki pobranej z wątroby w
celu dokładniejszego jej zbadania. Lekarz może również sprawdzić, czy pacjent ma gruźlicę i może
prześwietlić klatkę piersiową lub wykonać badanie czynności płuc.
Podczas leczenia
Lekarz może wykonać następujące badania:
Bardzo ważne jest, aby pacjent stawił się na te zaplanowane badania.
Jeśli wyniki któregokolwiek z tych badań zwrócą uwagę lekarza, lekarz odpowiednio dostosuje
leczenie.
Starsi pacjenci
Pacjenci w podeszłym wieku leczeni metotreksatem powinni być ściśle monitorowani przez lekarza,
aby możliwe było jak najwcześniejsze wykrycie ewentualnych działań niepożądanych.
Związane z wiekiem zaburzenia czynności wątroby i nerek, a także niskie rezerwy witaminy zwanej
kwasem foliowym w organizmie w starszym wieku wymagają stosunkowo małych dawek
metotreksatu.
Metotreksat może wpływać na układ odpornościowy, wyniki szczepień i wyniki testów
immunologicznych. Może dojść do reaktywacji utajonych przewlekłych chorób (np. półpasiec,
gruźlica, wirusowe zapalenie wątroby typu B lub C). Podczas stosowania leku Tullex, roztwór do
wstrzykiwań nie należy stosować szczepionek zawierających żywe drobnoustroje.
Metotreksat może zwiększać wrażliwość skóry na światło słoneczne. Należy unikać intensywnego
nasłonecznienia i nie należy korzystać z solarium ani lampy opalającej bez konsultacji z lekarzem. W
celu ochrony skóry przed intensywnym słońcem, należy nosić odpowiednią odzież lub stosować filtr
przeciwsłoneczny o wysokim współczynniku ochrony.
W trakcie leczenia metotreksatem może uaktywnić się zapalenie skóry wywołane promieniowaniem i
oparzenia słoneczne (reakcja „z przywołania”). Ekspozycja na promieniowanie UV podczas leczenia
metotreksatem może nasilać zmiany łuszczycowe.
Może wystąpić powiększenie węzłów chłonnych (chłoniak). W takim przypadku należy przerwać
leczenie.
Biegunka może być objawem działania toksycznego leku Tullex, roztwór do wstrzykiwań i wymaga
przerwania leczenia. Jeżeli u pacjenta wystąpi biegunka, należy powiedzieć o tym lekarzowi.
U pacjentów z chorobą nowotworową otrzymujących leczenie metotreksatem zgłaszano występowanie
encefalopatii (choroba mózgu) i leukoencefalopatii (szczególna choroba mózgu dotycząca istoty białej) Nie
można wykluczyć występowania tego typu działań niepożądanych w przypadku stosowania metotreksatu w
leczeniu innych chorób.
Specjalne środki ostrożności dotyczące stosowania leku Tullex, roztwór do wstrzykiwań
Metotreksat na pewien czas zaburza wytwarzanie plemników i komórek jajowych; w większości przypadków
działanie to ustępuje. Metotreksat może spowodować poronienie i ciężkie wady wrodzone. Pacjentka powinna
unikać zajścia w ciążę w czasie przyjmowania metotreksatu i przez co najmniej 6 miesięcy po zakończeniu
leczenia. Pacjent powinien unikać zapłodnienia partnerki i nie może być dawcą nasienia w czasie
przyjmowania metotreksatu i przez co najmniej 3 miesiące po jego zakończeniu. Patrz także punkt „Ciąża,
karmienie piersią i wpływ na płodność”.
Nie należy stosować leku Tullex, roztwór do wstrzykiwań u dzieci w wieku poniżej 3 lat, ze względu na
niewystarczające doświadczenie dotyczące stosowania metotreksatu w tej grupie wiekowej.
Należy powiedzieć lekarzowi lub farmaceucie o wszystkich lekach przyjmowanych przez pacjenta obecnie
lub ostatnio, a także o lekach, które pacjent planuje stosować.
Jednoczesne podawanie niektórych leków może wpływać na działanie leku Tullex, roztwór do wstrzykiwań
Produkty witaminowe zawierające kwas foliowy lub kwas folinowy należy stosować wyłącznie, gdy są
zalecone przez lekarza, ponieważ mogą osłabiać działanie metotreksatu.
Podczas stosowania leku Tullex, roztwór do wstrzykiwań nie należy przyjmować szczepionek zawierających
żywe drobnoustroje.
Podczas stosowania leku Tullex, roztwór do wstrzykiwań należy unikać picia alkoholu oraz dużych ilości
kawy, napojów zawierających kofeinę i czarnej herbaty.
Jeśli pacjentka jest w ciąży lub karmi piersią, przypuszcza, że może być w ciąży lub gdy planuje mieć
dziecko, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku.
Ciąża
Nie stosować leku Tullex, roztwór do wstrzykiwań, jeśli pacjentka jest w ciąży lub próbuje zajść w
ciążę. Metotreksat może spowodować wady wrodzone, działać szkodliwie na nienarodzone dziecko
lub wywołać poronienie. Jest to związane z wadami rozwojowymi czaszki, twarzy, serca i naczyń
krwionośnych, mózgu i kończyn. Dlatego bardzo ważne jest, aby pacjentki będące w ciąży lub
planujące ciążę nie przyjmowały metotreksatu. Jeśli pacjentka jest w wieku rozrodczym, należy przed
rozpoczęciem leczenia definitywnie potwierdzić, że nie jest ona w ciąży, podejmując odpowiednie
działania, np. wykonując test ciążowy. Pacjentka powinna unikać zajścia w ciążę w czasie leczenia
metotreksatem i przez co najmniej 6 miesięcy po jego zakończeniu, stosując przez cały ten czas
niezawodne metody antykoncepcji (patrz także punkt „Ostrzeżenia i środki ostrożności”).
Jeśli pacjentka w czasie leczenia zajdzie w ciążę lub podejrzewa, że może być w ciąży, powinna jak
najszybciej skonsultować się z lekarzem. Pacjentka powinna uzyskać poradę dotyczącą możliwego
szkodliwego wpływu leczenia na dziecko.
Jeżeli pacjentka planuje zajść w ciążę, powinna skonsultować się z lekarzem prowadzącym, który
może skierować pacjentkę do specjalisty, w celu uzyskania porady przed planowanym rozpoczęciem
leczenia.
Karmienie piersią
Należy przerwać karmienie piersią przed rozpoczęciem i w trakcie stosowania leku Tullex, roztwór do
wstrzykiwań.
Płodność mężczyzn
Dostępne dowody nie wskazują na zwiększone ryzyko wad rozwojowych lub poronień po przyjęciu
przez ojca metotreksatu w dawce poniżej 30 mg na tydzień. Nie można jednak całkowicie wykluczyć
ryzyka. Metotreksat może działać genotoksycznie. Oznacza to, że lek może powodować mutacje
genetyczne. Metotreksat może mieć wpływ na plemniki i wywoływać wady wrodzone. Dlatego
pacjent powinien unikać zapłodnienia partnerki i nie może być dawcą nasienia w czasie przyjmowania
metotreksatu i przez co najmniej 3 miesiące po jego zakończeniu.
Podczas stosowania leku Tullex, roztwór do wstrzykiwań mogą wystąpić działania niepożądane ze strony
ośrodkowego układu nerwowego, np. zmęczenie i zawroty głowy. W związku z tym zdolność prowadzenia
pojazdów mechanicznych i (lub) obsługiwania maszyn może być w niektórych przypadkach upośledzona.
W przypadku uczucia senności lub zmęczenia nie wolno prowadzić pojazdów, ani obsługiwać maszyn.
Ten lek zawiera mniej niż 1 mmol sodu (23 mg) na dawkę, to znaczy lek uznaje się za „wolny od sodu”.
W leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów, młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów,
łuszczycy, łuszczycowego zapalenia stawów i choroby Leśniowskiego-Crohna lek Tullex należy
stosować wyłącznie raz na tydzień. Zastosowanie większej ilości leku Tullex (metotreksat) może
zakończyć się zgonem. Należy bardzo uważnie przeczytać punkt 3 tej ulotki. W razie jakichkolwiek
pytań należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą przed przyjęciem tego leku.
Ten lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza lub farmaceuty. Należy uważnie przestrzegać
instrukcji znajdującej się na końcu ulotki. W razie wątpliwości należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.
Tullex, roztwór do wstrzykiwań powinien być podawany przez lekarza lub pracownika ochrony zdrowia lub
pod ich nadzorem we wstrzyknięciach jedynie raz na tydzień.Dzień wykonania wstrzyknięcia powinien
ustalić pacjent wspólnie z lekarzem. Tullex, roztwór do wstrzykiwań można wstrzykiwać podskórnie (pod
skórę).
Lekarz zdecyduje jaka dawka jest odpowiednia dla dzieci i młodzieży z wielostawowymi postaciami
młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów.
Leku Tullex, roztwór do wstrzykiwań nie należy stosować u dzieci w wieku poniżej 3 lat, ze względu na
niewystarczające doświadczenie dotyczące stosowania leku w tej grupie wiekowej.
Sposób i czas podawania
Tullex, roztwór do wstrzykiwań wstrzykuje się raz na tydzień!
Czas leczenia ustala lekarz prowadzący. Leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów, młodzieńczego
idiopatycznego zapalenia stawów, łuszczycy zwykłej oraz łuszczycowego zapalenia stawów i choroby
Leśniowskiego-Crohna lekiem Tullex, roztwór do wstrzykiwań jest leczeniem długotrwałym.
Na początku leczenia lek Tullex, roztwór do wstrzykiwań może być podawany we wstrzyknięciu przez
personel medyczny. Lekarz może jednak zdecydować, że pacjent jest w stanie opanować samodzielne
wstrzykiwanie leku Tullex, roztwór do wstrzykiwań. Pacjent zostanie odpowiednio przeszkolony w tym
zakresie. Nigdy nie należy podejmować prób samodzielnego wstrzyknięcia leku bez odbycia wcześniejszego
szkolenia.
Obchodzenie się z lekiem i jego utylizacja muszą być zgodne z zasadami postępowania z lekami
cytotoksycznymi oraz z obowiązującymi lokalnymi przepisami. Kobiety z personelu medycznego, będące w
ciąży, nie powinny mieć kontaktu i (lub) podawać leku Tullex, roztwór do wstrzykiwań.
Unikać kontaktu metotreksatu z powierzchnią skóry lub błon śluzowych. W przypadku skażenia,
zanieczyszczoną powierzchnię natychmiast obficie spłukać wodą.
W przypadku wrażenia, że działanie leku Tullex, roztwór do wstrzykiwań jest za mocne lub za słabe należy
zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.
Należy stosować dawkę zapisaną przez lekarza. Nie należy samodzielnie zmieniać dawki.
W razie podejrzenia, że pacjent zastosował zbyt dużą dawkę leku Tullex, roztwór do wstrzykiwań, należy
natychmiast skontaktować się z lekarzem. Lekarz zadecyduje, jakie leczenie należy podjąć w zależności od
ciężkości zatrucia.
Nie należy stosować dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej dawki.
Należy jak najszybciej zastosować dawkę zaleconą przez lekarza i kontynuować leczenie w kolejnych
tygodniach.
Nie należy przerywać lub kończyć leczenia lekiem Tullex, roztwór do wstrzykiwań bez uzgodnienia
tego z lekarzem. W razie podejrzewania ciężkich działań niepożądanych należy natychmiast zasięgnąć
porady lekarza.
W razie jakichkolwiek dalszych wątpliwości związanych ze stosowaniem tego leku, należy zwrócić się do
lekarza lub farmaceuty.
Jak każdy lek, lek ten może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią.
Poniżej wymieniono częstości występowania objawów. Częstości te zdefiniowano w następujący
sposób:
bardzo często
mogą występować częściej niż u 1 na 10 pacjentów
często
mogą występować z częstością nie większą niż 1 na 10 pacjentów
niezbyt często
mogą występować z częstością nie większą niż 1 na 100 pacjentów
rzadko
mogą występować z częstością nie większą niż 1 na 1000 pacjentów
bardzo rzadko
mogą występować z częstością nie większą niż 1 na 10 000 pacjentów
nieznana
częstość nie możne być określona na podstawie dostępnych danych
Częstość występowania i nasilenie działań niepożądanych zależy od wielkości dawki i częstości podawania
leku. Ponieważ ciężkie działania niepożądane mogą wystąpić już po podaniu niewielkich dawek, konieczne
jest wykonywanie regularnych badań lekarskich. Lekarz prowadzący powinien zlecić wykonanie badań w
celu wykluczenia nieprawidłowości parametrów krwi (np. mała liczba białych krwinek, płytek krwi i
chłoniak) oraz zmian w wątrobie i nerkach.
Należy niezwłocznie powiedzieć lekarzowi, jeśli u pacjenta wystąpią jakiekolwiek następujące
objawy, gdyż mogą one wskazywać na ciężkie, potencjalnie zagrażające życiu działania niepożądane,
które wymagają pilnego podjęcia określonego leczenia:
płytek krwi w przebiegu ciężkiego zahamowania czynności szpiku kostnego [bardzo rzadko]
Inne działania niepożądane, które mogą wystąpić:
Bardzo często:
Często:
Niezbyt często:
Rzadko:
Bardzo rzadko:
Nieznana:
Podskórne podawanie metotreksatu jest miejscowo dobrze tolerowane. Obserwowano tylko lekkie
reakcje skórne, zmniejszające się podczas trwania leczenia.
Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienione
w ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi lub farmaceucie. Działania niepożądane można zgłaszać
bezpośrednio do Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych
Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych
Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa
Tel.: + 48 22 49 21 301
Faks: + 48 22 49 21 309
Strona internetowa: https://smz.ezdrowie.gov.pl
Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.
Dzięki zgłaszaniu działań niepożądanych można będzie zgromadzić więcej informacji na temat
bezpieczeństwa stosowania leku.
Lek należy przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.
Przechowywać w temperaturze poniżej 25°C. Nie przechowywać w lodówce i nie zamrażać.
Przechowywać ampułko-strzykawkę w opakowaniu zewnętrznym w celu ochrony przed światłem.
Nie stosować tego leku po upływie terminu ważności zamieszczonego na etykiecie i pudełku po „EXP”.
Termin ważności oznacza ostatni dzień podanego miesiąca.
Tullex, roztwór do wstrzykiwań jest przeznaczony wyłącznie do jednorazowego użytku. Niezużytą
ampułko-strzykawkę należy wyrzucić.
Leków nie należy wyrzucać do kanalizacji ani domowych pojemników na odpadki. Należy zapytać
farmaceutę, jak usunąć leki, których się już nie używa. Takie postępowanie pomoże chronić środowisko.
Ten lek zawiera mniej niż 1 mmol (23 mg) sodu na 1 ml, to znaczy lek uznaje się za „wolny od sodu”.
Tullex, roztwór do wstrzykiwań jest to strzykawka zawierająca klarowny, żółtawy roztwór, bez
widocznych cząstek stałych.
Tullex, roztwór do wstrzykiwań jest to ampułko-strzykawka z igłą do wstrzykiwań i mechanizmem
zabezpieczającym, dostępny w opakowaniach zawierających 1 ampułko-strzykawkę lub 4, 12
ampułko-strzykawki. W opakowaniu znajdują się gaziki nasączone alkoholem.
Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.
Egis Pharmaceuticals PLC
Keresztúri út 30-38
1106 Budapeszt
Węgry
Basic Pharma Manufacturing B.V.
Burgemeester Lemmensstraat 352
6163 JT Geleen
Holandia
Holandia (RMS)
Methotrexaat Basic Pharma 5 mg, oplossing voor injectie in een voorgevulde spuit
Polska
Tullex
----------------------------------------------------------------------------------------------------
Przed rozpoczęciem wykonywania wstrzyknięcia należy zapoznać się z instrukcją. Wstrzyknięcie
zawsze należy wykonywać w sposób zalecony przez lekarza lub farmaceutę.
Tullex, roztwór do wstrzykiwań jest przeznaczony wyłącznie do jednorazowego użycia. Wszelkie
niewykorzystane ilości roztworu pozostałe w ampułkostrzykawce należy zutylizować.
Roztwór powinien być przejrzysty i nie może zawierać żadnych cząstek stałych.
W razie jakichkolwiek problemów lub pytań należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.
Przygotuj czystą, dobrze oświetloną, płaską powierzchnię do pracy.
Zanim zaczniesz, przygotuj wszystkie potrzebne rzeczy:
Rycina 1.: Urządzenie zabezpieczające
Jeśli uznasz, że ampułko-strzykawka nie nadaje się do użycia, wyrzuć ją do pojemnika na skażone
biologicznie (ostre) narzędzia.
Najlepsze miejsca do wstrzyknięcia są to:
Jeśli we wstrzyknięciu pomaga ci inna osoba, może wykonać wstrzyknięcie
również w tylną część ramienia, tuż poniżej barku.
Przy każdym wstrzyknięciu zmieniaj miejsce wstrzykiwania leku. Dzięki
temu zmniejszy się ryzyko powstania podrażnień w miejscu podania.
Nigdy nie wykonuj wstrzyknięcia w miejsce na skórze, które jest bolesne, z
krwawymi wybroczynami, zaczerwienione, twarde lub w którym znajdują
się blizny lub rozstępy. Jeśli masz łuszczycę, staraj się nie podawać leku bezpośrednio w uniesione,
pogrubiałe, czerwone lub łuszczące się zmiany łuszczycowe.
Wybierz miejsce wstrzyknięcia i zdezynfekuj je za pomocą dołączonego gazika nasączonego
alkoholem. Pozostaw zdezynfekowane miejsce wstrzyknięcia do wyschnięcia na co najmniej 60
sekund do wyschnięcia środka dezynfekującego.
Nie należy dopuszczać do kontaktu metotreksatu z powierzchnią skóry lub błon śluzowych. W razie
zanieczyszczenia, należy natychmiast spłukać zanieczyszczoną okolicę dużą ilością wody.
Jeśli pacjent lub ktokolwiek inny zrani się igłą, należy natychmiast skonsultować się z lekarzem i nie
używać tej konkretnej ampułko-strzykawki.
Obchodzenie się z produktem i jego utylizacja muszą być zgodne z zasadami postępowania z lekami
cytotoksycznymi oraz z obowiązującymi przepisami. Kobiety z personelu medycznego, będące
w ciąży, nie powinny mieć kontaktu i (lub) podawać metotreksatu.
Masz pytania o lek lub objawy? Lekarz online oceni Twój przypadek i, jeśli to potrzebne, wystawi e-receptę.